HNCHESS
HNCHESS
TRỞ VỀ TRANG CHỦ 
LỊCH
2014 CỦA VNCHESS
HNCHESS xin giới thiệu ti liệu giảng dạy cờ vua phong tro để bạn đọc tham khảo! Tải ti liệu về tại đy "Cy khai cuộc"
LỜI MỞ ĐẦU
Cờ vua l một tr chơi tr tuệ rất bổ ch . Cờ vua được pht minh ra ở Ấn Độ sau đ lan rộng ra cc nước Trung Đng v đến Chu u th n đ đạt đến trnh độ đỉnh cao v pht triển rực rỡ .
Ở Việt Nam phong tro học tập v thi đấu cờ vua đ trở nn rộng khắp sau khi c đng đảo cc lưu học sinh đi học tập ở cc nước XHCN Chu u trở về . Họ l những hạt nhn nng cốt để truyền b mn thể thao ny trong cc tầng lớp thanh thiếu nin Việt Nam .
Cờ vua c ba đặc tnh nổi trội m t mn thể thao no c thể snh kịp đ l : khoa học , nghệ thuật v thể thao . Đối với cc em học sinh tiểu học v trung học cơ sở việc học tập v thi đấu cờ vua l mi trường tốt để cc em rn luyện : tr thng minh, lng kin tr … v thậm tr l cả c tnh , nhn cch .
HNCHESS xin cm ơn sự gợi đng gp tưởng của chị V Qu Ha Bnh trưởng khoa TDTT Cung Thiếu Nhi H Nội, cm ơn sự cộng tc của cc thầy Phạm Gia Hiển L Anh Tuấn!
H Nội thng 5 năm 2004
NỘI DUNG GIẢNG DẠY
Chương trnh ny được viết ra để giảng dạy cho cc lớp phong tro ( lớp ban đầu ) của thiếu nhi H Nội với 15 bi trong thời gian 3 thng , mỗi tuần học hai buổi (1 buổi l 90 pht ) tất cả l 26 buổi :
Bi 1 : Giới thiệu qun bn cờ v nội quy mn học
Bi 2 : Cch đi v gi trị của cc qun
Bi 3 : Luật chơi cờ
Bi 4 : Cch ghi chp nước đi v cc k hiệu
Bi 5 : Nước chiếu
Bi 6 : Nước nhập thnh
Bi 7 : Ho cờ
Bi 8 : Chiếu hết sau 2 nước
Bi 9 : Chiếu hết bằng hậu
Bi 10 : Chiếu hết bằng 2 xe
Bi 11 : Chiếu hết bằng 1 xe
Bi 12 : Chiếu hết bằng 2 tượng
Bi 13 : Chiếu hết bằng tượng m
Bi 14 : Cờ tn tốt đơn giản
Bi 15 : Phương php xuất qun
“ Quyển sch ny được viết ra dựa trn quan điểm : cc gio vin đ đạt đến chuẩn no đ ! Cn cc bạn gio sinh khi dng n m gặp trục trặc đề nghị tham khảo thm cc kiến khc . “
LỊCH THEO DI GIẢNG DẠY TRONG
KHO HỌC
|
Bi (B) |
B 1 |
B 2 |
B 3 |
B 4 |
B 5 |
B 6 |
B 7 |
B 8 |
B 9 |
B 10 |
B 11 |
B 12 |
B 13 |
B 14 |
B 15 |
|
Buổi 1 |
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Buổi 2 |
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Buổi 3 |
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Buổi 4 |
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Buổi 5 |
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Buổi 6 |
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Buổi 7 |
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Buổi 8 |
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Buổi 9 |
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Buổi 10 |
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Buổi 11 |
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Buổi 12 |
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
Buổi 13 |
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
Buổi 14 |
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
Buổi 15 |
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
Buổi 16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
Buổi 17 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
Buổi 18 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
Buổi 19 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
Buổi 20 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
Buổi 21 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
Buổi 22 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
Buổi 23 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
Buổi 24 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
Buổi 25 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
Buổi 26 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
BI MỘT
QUN BN CỜ V NỘI QUY
1. Mục đch cần đạt được :
VĐV hiểu r về cấu tạo của bn cờ, nhận dạng qun cờ,
nắm vững nội quy của lớp học .
2. Nội dung ( giảng 45 pht ) :
a, Nội quy : Mỗi vđv c 2 vở (1 l thuyết 1 bi tập về
nh ). Đi học v bi tập đầy đủ. Khng đa nghịch trong lớp .
b, Bn cờ :
XABCDEFGHY
8rsnlwqkvlntr(
7zppzppzppzpp'
6-+-+-+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2PzPPzPPzPPzP"
1tRNvLQmKLsNR!
xabcdefghy
Bn cờ c 8 cột l ; a,b,c,d,e,f,g,h v 8 hng l : 1,2,3,4,5,6,7,8
Bn cờ c 64 , e4 nghĩa l n vừa ở cột e v vừa ở hng 4
Cnh vua l từ cột e đến h cnh hậu từ a đến d , cc trung
tm l : e4,e5,d4,d5
c, Qun cờ : c 6 loại qun cờ l : Vua(V), Hậu(H),
Xe(X), Tượng(T), M(M), tốt(khng c k hiệu) chia lm hai
bn: trắng v đen . Vị tr ban đầu được sắp xếp như hnh vẽ
3. n luyện nội dung vừa học : 15 pht
4. Lm quen với qun bn cờ : 25 pht
5. Bi tập về nh ( 5 pht ) : Vẽ bn cờ đủ , đng , đẹp . Em cho biết cc sau mu g : c3,d5,f7,h8,a3 ? (trắng hay đen ) . Một cu hỏi nng cao (khng bắt buộc ) : Tại sao qun tốt khng c k hiệu ?
BI HAI
CCH DI CHUYỂN V GI TRỊ CỦA CC QUN
1. Mục đch cần đạt được :
VĐV nắm vững cch di chuyển của cc qun v hiểu được
gi trị v sức mạnh của cc qun đ
2. Kiểm tra bi cũ : 5 pht
3. Nội dung ( giảng 45 pht ) :
Bảng di chuyển
|
Loại qun |
K hiệu |
Cch di chuyển |
Điểm số |
|
Vua |
V |
Ngang + dọc + cho 1 |
V gi |
|
Hậu |
H |
Ngang + dọc + cho |
9 điểm |
|
Xe |
X |
Ngang + dọc |
5 điểm |
|
Tượng |
T |
Cho |
3 điểm |
|
M |
M |
Hnh chữ L |
3 điểm |
|
tốt |
|
Đi thẳng ăn cho |
1 điểm |
Lưu : bắt tốt qua đường
4. Luyện tập nội dung vừa học : 15 pht
5. Đấu tập : 20 pht
6. Bi tập về nh ( 5 pht ) : học thuộc lng “ Bảng di chuyển “
BI BA
LUẬT CHƠI CỜ
1. Mục đch cần đạt được :
VĐV nắm vững cc luật chơi cơ bản v p dụng thnh thạo
trong đấu cờ
2. Kiểm tra bi cũ : 5 pht
3. Nội dung ( giảng 45 pht ) :
@- Cầm vo qun no phải đi qun đấy
@- Cầm vo qun đối phương phải ăn qun ấy
@- Khng được gy ồn o , phiền nhiễu cho đối phương
@- Trừ khi được miễn cn tất cả đều phải ghi chp bin
bản
@- Chấp hnh nghim chỉnh sự điều hnh của thầy gio hoặc trọng ti
…………..
4. Luyện tập nội dung vừa học : 15 pht
5. Đấu tập : 20 pht
6. Bi tập về nh ( 5 pht ) : học thuộc lng cc điều luật
BI BỐN
CCH GHI CHP THẾ CỜ , NƯỚC ĐI V CC K HIỆU
1. Mục đch cần đạt được :
VĐV cần nắm vững được cch ghi chp nước đi v cc k
hiệu v p dụng thnh thạo trong đấu cờ
2. Kiểm tra bi cũ : 5 pht
3. Nội dung ( giảng 45 pht ) :
a, Cch ghi chp thế cờ :
XABCDEFGHY
8-tr-+-+k+(
7+-+-+-zp-'
6-+-+l+-+&
5+-+N+-+-%
4-+-+-wQ-+$
3+-+-+-zP-#
2-+-+-+-mK"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
Bn trắng : Vh2, Hf4, Md5, g3
Bn đen : Vg8, Xb8, Te6, g7 hoặc (k hiệu bn trắng hoặc bn đen đi trước)
b, Cch ghi chp nước đi :
1,e4 e5
2,Mf3 Mc6
3,Tb5 a6
4,Ta4 Mf6
5,d3 Te7
6,c3 d6
………
c, Cc k hiệu : ? ! ?? !! ?! !? +- -+ : + ++
4. Luyện tập nội dung vừa học : 15 pht
5. Đấu tập : 20 pht
6. Bi tập về nh ( 5 pht ) : ghi chp 10 nước đi bất kỳ
BI NĂM
NƯỚC CHIẾU
1. Mục đch cần đạt được :
VĐV cần nắm vững được cc cch chiếu v cc cch
chấm dứt tnh trạng chiếu
2. Kiểm tra bi cũ : 5 pht
3. Nội dung ( giảng 45 pht ) :
a, Nước chiếu : Dng một qun bất kỳ trừ vua tấn cng
vo qun vua đối phương gọi l nước chiếu
V dụ: Xe3 +
XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-mk-+-'
6-tr-+-+-+&
5+p+-+n+-%
4-zP-+-+-+$
3+-+R+-+-#
2-+-+-+N+"
1+-+-+-mK-!
xabcdefghy
b, Chấm dứt tnh trạng chiếu :
C 3 cch: “ Ăn Chạy Chặn “ được m tả như sau :
1, ….. M:e3 ( “Ăn” )
1, …. Vd7 ( “Chạy” )
1, ….. Xe6 ( “Chặn” )
4. Luyện tập nội dung vừa học : 15 pht
5. Đấu tập : 20 pht
6. Bi tập về nh ( 5 pht ) : Học thuộc lng phần l thuyết
BI SU
NƯỚC NHẬP THNH
1. Mục đch cần đạt được :
VĐV cần nắm vững được cc cch nhập thnh v khi no tạm thời khng , khi no khng được nhập thnh
2. Kiểm tra bi cũ : 5 pht
3. Nội dung ( giảng 45 pht ) :
a, Nước nhập thnh ( NT ) : khi giữa vua v xe khng cn qun đứng v vua v xe chưa di chuyển th được nhập thnh. Nước NT được k hiệu l : 0-0 ( NT gần ) hoặc 0-0-0 ( NT xa )
XABCDEFGHY
8r+-+k+-tr(
7+-+-+-+-'
6-+-+-+N+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-+-+"
1tR-+-mK-+R!
xabcdefghy
V dụ : 1,0-0 hoặc 1,0-0-0 hoặc 1, … 0-0-0
Tạm thời khng được : 1, …. 0-0
b, Cc ch : Vua đ di chuyển khng được NT, xe đ di chuyển khng được nhập thnh về pha đ , vua đến hoặc vua sẽ đi qua đang bị tấn cng tạm thời khng được NT, …
4. Luyện tập nội dung vừa học : 15 pht
5. Đấu tập : 20 pht
6. Bi tập về nh ( 5 pht ) : Học thuộc lng phần l thuyết
BI BẢY
HO CỜ
1. Mục đch cần đạt được :
VĐV cần nắm vững được cc trường hợp ho cờ.
2. Kiểm tra bi cũ : 5 pht
3. Nội dung ( giảng 45 pht ) :
Cc trường hợp ho cờ :
@- Hết nước đi :
Khi một bn đến lượt đi m khng thể đi được bất cứ một qun no v vua khng bị chiếu th ho cờ ( “ pt “ )
@- Đối phương khng cn đủ lực lượng để đnh
thắng :
Khi đối phương chỉ cn vua m hoặc vua tượng th ta c quyền đề nghị ho cờ v đối phương bắt buộc phải đồng .
@- Ngoi ra cn một số trường hợp ho cờ khc
4. Luyện tập nội dung vừa học : 15 pht
5. Đấu tập : 20 pht
6. Bi tập về nh ( 5 pht ) : Học thuộc lng phần l thuyết
BI TM
CHIẾU HẾT SAU HAI NƯỚC
1. Mục đch cần đạt được :
VĐV cần nắm vững được thế no l chiếu hết sau hai nước
2. Kiểm tra bi cũ : 5 pht
3. Nội dung ( giảng 45 pht ) :
Chiếu hết sau hai nước l : chỉ được dng hai nước để đnh thắng đối phương :
XABCDEFGHY
8-+-+-tr-mk(
7+-+-+-zp-'
6-+-+-trRzp&
5+p+-+q+Q%
4p+-+p+-+$
3+-zP-+-zP-#
2PzP-+-+-+"
1+K+-+-+R!
xabcdefghy
Lời giải như sau :
1, H:h6 + ! gh6
2, Xh:h6 ++
hoặc :
1, ….. Vg8
2, H:g7 ++
4. Luyện tập nội dung vừa học : 15 pht
5. Đấu tập : 20 pht
6. Bi tập về nh ( 5 pht ) : Gio vin tự chọn ghi ln bảng cho
học sinh chp
BI CHN
CHIẾU HẾT BẰNG HẬU
1. Mục đch cần đạt được :
VĐV cần nắm vững được quy tắc chiếu hết bằng hậu
2. Kiểm tra bi cũ : 5 pht
3. Nội dung ( giảng 45 pht ) :
Chiếu hết bằng hậu c quy tắc như sau :
@- Bước 1 : Dng hậu dồn vua theo kiểu m vo cạnh bn cờ
(Vị tr của hậu v vua đối phương tạo thnh nước đi của m)
@- Bước 2 : Đưa vua ln hỗ trợ hậu chiếu hết
|
XABCDEFGHY |
|
XABCDEFGHY |
|
XABCDEFGHY |
1, He4 ! vừa đi Hd7 vừa đi Vc6
(bước 1) (bước 1) (bước 2)
4. Luyện tập nội dung vừa học : 15 pht
5. Đấu tập : 20 pht
6. Bi tập về nh ( 5 pht ) : Gio vin tự chọn ghi ln bảng cho
học sinh chp
BI MƯỜI
CHIẾU HẾT BẰNG HAI XE
1. Mục đch cần đạt được :
VĐV cần nắm vững được quy tắc chiếu hết bằng hai xe
2. Kiểm tra bi cũ : 5 pht
3. Nội dung ( giảng 45 pht ) :
Chiếu hết bằng hai xe c quy tắc như sau :
Hai xe di chuyển theo kiểu “ bước chn “ để chiếu hết
vua đối phương
XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-+-+-'
6-+-+-+-+&
5+-+-+-+-%
4k+-+-+-+$
3+-+-+-tR-#
2-+-+-+-tR"
1+-+-mK-+-!
xabcdefghy
1, Xh4+! Vb5 2, Xg5+! Vc6
3, Xh6+ Vd7 4, Xg7+ Ve8
5, Xh8++
4. Luyện tập nội dung vừa học : 15 pht
5. Đấu tập : 20 pht
6. Bi tập về nh ( 5 pht ) : Gio vin tự chọn ghi ln bảng cho
học sinh chp
BI MƯỜI MỘT
CHIẾU HẾT BẰNG MỘT XE
1. Mục đch cần đạt được :
VĐV cần nắm vững được quy tắc chiếu hết bằng một xe
2. Kiểm tra bi cũ : 5 pht
3. Nội dung ( giảng 45 pht ) :
Chiếu hết bằng một xe c quy tắc như sau :
@- Bước 1 : Dng xe v vua dồn vua đối phương vo cạnh
bn cờ
@- Bước 2 : Buộc vua đối phương phải rơi vo thế đối vua để
bị chiếu hết
( Ch : chiếu hết bằng 1 xe chỉ được dng duy nhất
một nước chi đ l nước chiếu hết )
XABCDEFGHY
8-+-+-+k+(
7+R+-+-+-'
6-+-+-mK-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-+-+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
1, Xa7! Vh8
2, Vg6! Vg8 ( bước hai )
3, Xa8++
4. Luyện tập nội dung vừa học : 15 pht
5. Đấu tập : 20 pht
6. Bi tập về nh ( 5 pht ) : Gio vin tự chọn ghi ln bảng cho
học sinh chp
BI MƯỜI HAI
CHIẾU HẾT BẰNG HAI TƯỢNG
1. Mục đch cần đạt được :
VĐV cần nắm vững được cch chiếu hết bằng hai tượng
2. Kiểm tra bi cũ : 5 pht
3. Nội dung ( giảng 45 pht ) :
Lưu : Muốn chiếu hết phải dồn vua vo gc bn cờ
XABCDEFGHY
8-+-+-+k+(
7+-+L+-+-'
6-+-vL-+-mK&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-+-+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
1, Te6+ Vh8
2, Te5++
4. Luyện tập nội dung vừa học : 15 pht
5. Đấu tập : 20 pht
6. Bi tập về nh ( 5 pht ) : Gio vin tự chọn ghi ln bảng cho
học sinh chp
BI MƯỜI BA
CHIẾU HẾT BẰNG TƯỢNG M
1. Mục đch cần đạt được :
VĐV cần nắm vững được cch chiếu hết bằng tượng m
2. Kiểm tra bi cũ : 5 pht
3. Nội dung ( giảng 45 pht ) :
Lưu : Muốn chiếu hết phải dồn vua vo gc bn cờ
cng mu với qun tượng
ABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-vLK+k'
6-+-+N+-+&
5+-+-+-+-%
4-+-+-+-+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-+-+"
1+-+-+-+-!
xabcdefghy
1, Tf8! Vh8
2, Tg7+ Vh7
3, Mg5++
4. Luyện tập nội dung vừa học : 15 pht
5. Đấu tập : 20 pht
6. Bi tập về nh ( 5 pht ) : Gio vin tự chọn ghi ln bảng cho
học sinh chp
BI MƯỜI BỐN
CỜ TN TỐT ĐƠN GIẢN
1. Mục đch cần đạt được :
VĐV cần nắm vững được hnh vung phong cấp v quy tắc
hnh vung
2. Kiểm tra bi cũ : 5 pht
3. Nội dung ( giảng 45 pht ) :
a) Hnh vung phong cấp l hnh vung c 2 đỉnh lin tiếp l :
qun tốt đang đứng , đỉnh thứ 2 l n sẽ phong cấp
b) Quy tắc hnh vung : Nếu vua đứng trong hnh vung phong
cấp của tốt th sẽ bắt được tốt
XABCDEFGHY
8-+-+-+-+(
7+-+-+-+-'
6-+-+-+-+&
5+-zP-+-+-%
4-+-+-+k+$
3+-+-+-+-#
2-+-+-+-+"
1+-+-+K+-!
xabcdefghy
@- Hnh vung c5c8f8f5 l hnh vung phong cấp của
tốt c5
@- Nếu bn trắng đi trước th sẽ thắng v vua đen nằm
ngoi hnh vung phong cấp của tốt c5 cn đen đi
trước th sẽ ho v vua đen sẽ kịp vo HVPC bằng
nước 1, … Vf5 !
4. Luyện tập nội dung vừa học : 15 pht
5. Đấu tập : 20 pht
6. Bi tập về nh ( 5 pht ) : Gio vin tự chọn ghi ln bảng cho
học sinh chp
BI MƯỜI LĂM
PHƯƠNG PHP XUẤT QUN
1. Mục đch cần đạt được :
VĐV cần nắm vững được phương php xuất qun
2. Kiểm tra bi cũ : 5 pht
3. Nội dung ( giảng 45 pht ) :
Ba nguyn tắc trong khai cuộc
I, Chiếm trung tm
II, Pht triển qun
III, Nhập thnh
Trong đ nguyn tắc số 2 c 2 bước :
Bước 1 : Pht triển qun để nhập thnh
Bước 2 : Pht triển nốt cc qun cn lại
4. Luyện tập nội dung vừa học : 15 pht
5. Đấu tập : 20 pht
6. Bi tập về nh ( 5 pht ) : Gio vin tự chọn ghi ln bảng cho
học sinh chp